Over de JOIN-bouwsteen van projectleider Derk Stobbelaar
Swipen met natuurplaatjes: het is een van de instrumenten die op dit moment binnen de bouwsteen ‘Het stimuleren van ecologisch burgerschap bij jongeren’ ontwikkeld en getest worden om zicht te krijgen op de natuurbeleving van jongeren. Verschillende groepen jongeren krijgen plaatjes te zien met natuurbeelden en kunnen hun voorkeuren aangeven. De uitkomsten moeten inzicht geven in de vraag hoe de binding van jongeren aan natuur en instituties die zich met de natuur bezighouden, zoals Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten kan worden vergroot.
Ecologisch burgerschap
Centrale notie in het theoretisch raamwerk van deze bouwsteen is dat van ecologisch burgerschap. Ecologisch burgerschap is een uitdrukking voor een sterke binding aan zowel de natuur als aan maatschappelijke organisaties die zich met natuur bezig houden, aldus projectleider Derk Stobbelaar, lector Duurzaam Landschapsbeheer aan de Hogeschool Van Hall Larenstein. Tegelijkertijd is deze binding onderdeel van en voorbeeld voor binding tussen jongeren en maatschappij in het algemeen. Als zodanig kan ecologisch burgerschap als een vorm van veerkracht worden omschreven. In deze bouwsteen wordt onderzoek gedaan naar manieren om het ecologisch burgerschap bij jongeren te versterken. Welke instrumenten en mechanismen van groene instituties, zoals Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten, kunnen worden ingezet om ecologisch burgerschap te versterken? En hoe draagt ecologisch burgerschap, en specifieke instrumenten van groene instituties, bij aan de veerkracht van diverse groepen jongeren?
Instrumenten om binding te versterken
Swipocratie is een van de instrumenten om binding tussen jongeren en natuurorganisaties te versterken (zie onderaan dit artikel voor een infographic gemaakt n.a.v. een Swipocratie onderzoek onder jongeren in de De Bilt). Daarnaast wordt er onderzoek gedaan naar meer traditionele instrumenten zoals de jongerenraad en vrijwilligerswerk in de natuur. Voor de zomervakantie zijn daarom interviews gehouden met jongeren die vrijwilligerswerk doen bij Natuurmonumenten en jongeren uit de jongerenraad van Staatsbosbeheer. Doel was om inzicht te krijgen in hoeverre dit soort ‘instrumenten’ werken en hoe deze verbeterd kunnen worden. Daarmee is echter wel een zeer specifieke – al intrinsiek gemotiveerde groep jongeren onderzocht. Voor de meer algemeen groen geïnteresseerde jongeren die, lager op de ecologische burgerschapladder staan, is juist Swipocratie ontwikkeld, omdat dit een heel laagdrempelige manier is om een binding tussen jongeren en natuur/organisaties te meten en te versterken.
Samenwerking
Binnen de bouwsteen wordt samengewerkt met verschillende partners, waarvan Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten de belangrijkste zijn. Zij zorgen ook voor de contacten met jongeren, zoals de leden van de Jongerenraad (Staatsbosbeheer) en jongeren die vrijwilligerswerk doen (Natuurmonumenten). De uitkomst van het onderzoek moet inzicht geven in hoeverre de instrumenten die deze instituties hebben om jongeren aan zich te binden werken en hoe deze eventueel verbeterd kunnen worden. In het vervolg wil Stobbelaar bovendien werken aan nieuwe instrumenten om jongeren te binden aan natuur(organisaties) en zoeken naar manieren om hen (onder andere via Swipocratie) veel beter te begeleiden richting instrumenten waar zij behoefte aan hebben.
In het bredere kader van de Startimpuls JOIN raakt de bouwsteen van Stobbelaar aan het onderzoek van Hester Dibbits en dat van Marcel Bastiaansen. Ook in deze projecten wordt onderzoek gedaan naar de beleving van jongeren met als doel de binding met de maatschappij te vergroten, maar dan op het gebied van cultuur.